تحقیقات ، پژوهش و تلاش برای تولید Beryl مصنوعی به خصوص در رنگ های سبز ، قرمز و صورتی به روش هایدروترمال به اواسط 1960s برمی گردد . اما حضور Beryl های مصنوعی هایدروترمال در رنگ های مختلف در بازار های جهانی بیشتر از اوایل 1990s می باشد .
Hydrothermal growth
دو عامل اصلی در این روش تولید سنگ های مصنوعی آب و حرارت است برای بریل ها با توجه به تقاضا و موارد اقتصادی بیشترین تولید مربوط به رنگ سبز (زمرد مصنوعی ) می باشد اما تقریبا تمامی رنگ های بریل به این روش ساخته شده است که چندین شرکت مختلف در استرالیا، آمریکا، ژاپن و روسیه بریل های مصنوعی را به رنگ های مختلف تولید میکنند. مخزن مورد استفاده متفاوت است اما برای تولید زمرد مصنوعی به روش هایدروترمال اغلب از مخزن طلا استفاده میشود حرارت مورد استفاده برای تولید این بریل های مصنوعی به طور معمول 500 تا 600 درجه است بسته به نوع بریلی که میخواهند تولید کنند از عناصر مختلف برای ایجاد رنگ استفاده میشود. برای زمرد مصنوعی کرومیم یا وانادیم وهمچنین آهن استفاده میشود، برای بریل قرمز ترکیبی از منگنز و کبالت ، برای مورگانایت مصنوعی منگنز یا تیتانیوم، برای بریل آبی اغلب از مس استفاده میشود.
بریل قرمز مصنوعی synthetic Red beryl :
بریل قرمز طبیعی به خاطر کمیاب بودن و ارزشمند بودن مورد توجه است بنابراین نمونه مصنوعی آن به دلیل موجود بودن یک مشابه بسیار نزدیک از نظر رنگ و خصوصیات برای آن تولید شده است . تجربه تولید زمرد مصنوعی به روش هایدروترمال کمک کرده است تا تولید بریل ها به رنگ های مختلف امکان پذیر باشد.
عامل رنگ و Seed مورد استفاده در بریل قرمز مصنوعی
برای رنگ قرمز در بریل مصنوعی از کبالت و منگنز به طور همزمان و باهم استفاده میشود درحالی که بریل طبیعی قرمز از منگنز رنگ میگیرد در تولید بریل مصنوعی قرمز وزن هایی تا 323 قیراط هم در سنگ خام آن مشاهده شده است. برای بریل های قرمز مصنوعی به روش هایدروترمال گاهی از Seed های بیرنگ و گاهی از Seed های سبز استفاده میشود.
برای تولید این بریل ها اغلب از Seed بریل های مصنوعی به رنگ های مختلف استفاده میشود این Seed ها به عنوان الگویی برای رشد استفاده میشود که در عین حال سرعت و جهت رشد را نیز کنترل میکند.
رنگ در بریل های قرمز طبیعی شامل قرمز ، قرمزمایل به ارغوانی و قرمز نارنجی است در بریل های قرمز مصنوعی رنگ اغلب قرمز یا قرمز نارنجی است. ضریب شکست نوری بریل قرمز طبیعی و مصنوعی بسیار شبیه هم است و اختلاف بسیار اندکی در بعضی از نمونه ها دارد همچنین وزن مخصوص نیز در نمونه طبیعی و مصنوعی مشابه هم هستند ، دو رنگی مشاهده شده نیز بسیار شبیه است . بنابراین اینها نمیتوانند معیار تعیین کننده ای برای جداسازی بریل قرمز مصنوعی از طبیعی باشند . ناپاکی های بریل قرمز طبیعی و مصنوعی باهم متفاوت است که امکان جداسازی آنها را از یکدیگر امکان پذیر میکند. نکته قابل توجه این است که وجود دو فازی در بریل نشانه طبیعی بودن نیست. بریل های مصنوعی در رنگ های مختلف میتواند شامل دوفازی نیز باشد.
از نظر عناصر موجود در بریل های طبیعی و مصنوعی قرمز بررسی عناصری مانند کبالت و سزیم میتواند در شناسایی و جدا سازی آنها از هم موثر باشد.
مورگانایت مصنوعی (synthetic Morganite)
در مورد مورگانایت های مصنوعی که به روش هایدروترمال که توسط چندین شرکت مختلف تولید میشوند ناپاکی های موجود درآنها تا حد زیادی مشابه زمرد های مصنوعی هایدروترمال است.
بریل آبی مصنوعی (synthetic blue beryl) :
بریل آبی مصنوعی بیشتر از اواخر 1980s تولید شده است . یکی از تولید کنندگان اصلی Tairus است همچنین یکی دیگر از تولید کنندگان بریل ابی مصنوعی Maloosi ایتالیا است این بریل های آبی مصنوعی در برخی موارد در رنگ مشابه نمونه طبیعی هستند و گاهی پر رنگ تر و کمی تیره تر از نمونه های طبیعی هستند.
شناسایی بریل آبی مصنوعی:
اختلاف بسیار اندکی در RI و SG بین بریل آبی مصنوعی و طبیعی وجود دارد که شاخصه تشخیص قطعی نیست، آنچه بریل های آبی طبیعی و مصنوعی را از هم جدا میکند تفاوت در ناپاکی های درونی آنها است، شناخت از ناپاکی های درونی آنها میتواند به جداسازی آنها کمک کند به عنوان مثال در بریل های آبی مصنوعی Tairus امکان وجود Inclusion های سیاه رنگ وجود دارد.
نکته پایانی:
بریل مصنوعی در رنگ های مختلف به روش هایدروترمال ساخته شده است، مشخص است با توجه به تقاضا و توجیه اقتصادی زمرد مصنوعی هایدروترمال بیشتر از سایر بریل ها ساخته میشود اما تقریبا تمامی رنگ های بریل حتی بی رنگ آن به این روش ساخته شده است ، بنابراین نیاز است تا در هنگام خرید از گالری های معتبر خرید نمایید، درصورتی که درمورد طبیعی بودن بریل خود شک دارید از گوهرشناسان با تجربه و با دانش کمک بگیرید.
گرد آورندگان :
استاد نیما منزوی
سینا کفایتی
سعید کفایتی
منبع : -GIA -PHOTOATLAS OF INCLUSION IN GEMSTONES -IGI -SSEF
صفحه اصلی
