الکساندرایت اولین بار در 1830 میلادی در کوه های اورال روسیه یافت شد این گوهر زیبا به افتخار تزار الکساندر دوم، الکساندرایت نامگذاری شد. الکساندرایت نوع color change (با پدیده تغییر رنگ) کریزوبریل است که به نسبت کمیاب است و از نمونه های یافت شده نیز بخش کمی کیفیت بالایی دارند و بیشتر در وزن های پایین یافت میشود به طوری که نمونه های تراش خورده آن اغلب زیر 5 قیراط است با این وجود نمونه هایی تا وزن 65 قیراط نیز از آن یافت شده است. یکی از دلایل کمیابی این گوهر لازم بودن دو عنصر بریلیم و کرومیم برای تشکیل آن است که هر دو عناصری کمیاب هستند. عامل رنگ در الکساندرایت کرومیم است.
منابع الکساندرایت
1- روسیه : منبع مهم تاریخی الکساندرایت است که کیفیت های بسیار خوبی نیز از آن به دست آمده است . الکساندرایت های روسیه اغلب از رگه های میکاشیست دگرگونی در سنگ های میزبان اولترامافیک(سنگ های اغلب تیره رنگ با سیلیس کم و آهن و منیزیم بالا) استخراج میشود.
رنگ الکساندرایت های روسیه
کیفیت بالای آن از بهترین الکساندرایت ها می باشد، رنگ آن سبز خالص ، سبز مایل به آبی و سبز آبی در نور Daylight و همچنین قرمز ارغوانی و ارغوانی در نورIncandescent می باشد . غلظت رنگ از متوسط تا بالا و Tone آن از متوسط تا تیره است.
2- برزیل: از منابع پگماتیتی در Minas gerais (ایالتی در برزیل) کیفیت های متوسط تا خوبی از الکساندرایت به دست آمده است. معدن Hematita ازمنابع مهم الکساندرایت برزیل است.
الکساندرایت های برزیل
از کیفیت متوسط تا بسیار خوب از الکساندرایت در برزیل یافت میشود ، اغلب یک ته رنگ آبی در زیر نور Daylight در این الکساندرایت ها دیده میشود. رنگ آن سبز خالص ، سبز آبی و آبی مایل به سبز در نور Daylight و همچنین قرمز ارغوانی و ارغوانی در نورIncandescent می باشد . اغلب دارای غلظت رنگ خوبی هستند، Tone آن از متوسط تا تیره است.
3- سریلانکا :یکی دیگر از منابع الکساندرایت سریلانکا است که کیفیت های مختلفی از الکساندرایت در آن یافت میشود. کیفیت های خوب اغلب در ناحیه راتنا پورا وهمچنین الکساندرایت در جنوب سریلانکا در منابع رسوبی یافت میشود.
رنگ الکساندرایت های سریلانکا:
الکساندرایت های سریلانکا اغلب کمی تمایل به قهوه ای یا خاکستری دارند اگر این تمایل به خاکستری یا قهوه ای را نداشته باشند در دسته Cool قرار میگیرند. در نوع Cool رنگ آن سبز خالص و سبز مایل به آبی در نور Daylight و همچنین قرمز مایل به ارغوانی و ارغوانی مایل به خاکستری درنورIncandescent می باشد . اغلب دارای غلظت رنگ کم تا متوسط و Tone آن از متوسط تا تیره است.
اغلب الکساندرایت های سریلانکا دارای تمایل خاکستری یا قهوه ای هستند که در دسته Warm قرار میگیرند رنگ آنها سبز، سبز مایل به زرد در نورDaylight و همچنین قرمز مایل به قهوه ای ، صورتی مایل به قهوه ای ،قهوه ای مایل به زرد ،زرد مایل به قهوه ای و قهوه ای مایل به نارنجی در نورIncandescent می باشد. غلظت رنگ از کم تا متوسط وTone متوسط تا تیره است.
4- تانزانیا:
الکساندرایت تانزانیا از دو منطقه معدنی Lake manyara در شمال و Tunduru در جنوب تانزانیا به دست می آیند
رنگ در السکساندرایت های تانزانیا:
برخی نمونه ها Color change خوبی دارند . رنگ آن آبی مایل به سبز و سبز مایل به آبی در نور Daylight و همچنین قرمز ارغوانی و ارغوانی درنورIncandescent می باشد . دارای غلظت رنگ متوسط تا زیاد ، Tone آن از متوسط تا تیره است.
5- هند
به نسبت الکساندرایت های برزیل و روسیه Color change ضعیف تری دارند اما خیلی کم نمونه هایی با کیفیت خوب نیز یافت میشود.
رنگ در الکساندرایت های هند
رنگ آن سبز ، سبز مایل به آبی در نور Daylight و همچنین بنفش مایل به ارغوانی ،ارغوانی، ارغوانی مایل به قهوه ای و قرمز ارغوانی در نورIncandescent می باشد . غلظت رنگ کم تا متوسط و Tone آن متوسط تا تیره است
منابع کوچکتر یا کم اهمیت تر :
الکساندرایت در زیمباوه ،ماداگاسکار،برمه ،استرالیا،آمریکا و زامبیا نیز یافت شده است که کمتر مورد توجه هستند
نحوه جداسازی منابع مختلف الکساندرایت از یکدیگر
برای جداسازی منابع مختلف الکساندرایت ها از یکدیگر 3 عامل رنگ،ناپاکی ها و عناصر موجود مورد بررسی قرار می گیرند، به عنوان مثال : برای جداسازی الکساندرایت ها میزان Ga در آنها بررسی میشود، الکساندرایت های سریلانکا میزان بالاتری از Ga به نسبت سایر منابع دارند ، الکساندرایت های روسیه و هند در محدوده متوسط و الکساندرایت های تانزانیا و برزیل میزان کمتری Ga دارند، همچنین بررسی میزان عناصر دیگری مانند : Mg , Fe , Crمیتواند در جداسازی الکساندرایت های منابع مختلف از یکدیگر کمک کنند
مطلب پایانی
الکساندرایت گوهری کمیاب است ، رنگ و پدیده زیبای آن باعث شده تا در بین گوهر دوستان علاقه مندان زیادی برای خود پیدا کند با توجه به وجود نمونه های زیاد مصنوعی و بدلی برای این گوهر تشخیص الکساندرایت از سایر گوهر ها و نمونه های بدلی و مصنوعی نیاز به آزمایش و بررسی دقیق دارد. لذا جهت تهیه و خرید الکساندرایت از گالری های معتبر خرید کنید، بهتر است با توجه به ارزش بالای الکساندرایت یک گزارش آزمایشگاهی معتبر نیز داشته باشد، جهت تعیین اصالت گوهر خود به گوهرشناسان با دانش و با تجربه مراجعه فرمایید.
منبع :
-GIA
-PHOTO ATLAS OF INCLUSION
گردآورندگان:- نیما منزوی
- سینا کفایتی
- سعید کفایتی
صفحه اصلی
