تورمالین (Tourmaline)
تورمالین گوهری زیبا دارای تنوع رنگ و سختی به نسبت بالا و همچنین دارای محبوبیت در بین علاقه مندان گوهر می باشد.
رنگ های تورمالین
تورمالین بی رنگ ( Achroite) نام دارد و به نسبت کم یافت می شود .تورمالین صورتی از رنگ های محبوب در تورمالین ها است . تورمالین سبز اغلب از آهن رنگ می گیرند اما تورمالین های سبز خوش رنگ اغلب از وانادیوم و کرومیوم رنگ می گیرند و با نام chrome tourmaline شناخته می شوند . نوعی تورمالین که بخشی از آن صورتی یا قرمز و بخشی دیگر از آن سبز است با نام تورمالین هندوانه ای شناخته می شود . تورمالین های چند رنگ هم وجود دارند . تورمالین های قهوه ای ، زرد قهوه ای (Dravite ) نام دارند . تورمالین های آبی ( Indicolite ) نام دارند . تورمالین قرمز Rubellite و تورمالین سیاه Schorl نام دارد .



منابع تورمالین
در حال حاضر برزیل مهمترین منبع این گوهر می باشد اما تورمالین دربرمه ، ماداگاسکار ، افغانستان ، روسیه و آمریکا نیز یافت می شود .
ناپاکی های تورمالین










پارایبا تورمالین
پارایبا تورمالین ارزشمندترین نوع تورمالین است . این نوع تورمالین زیبا برای اولین بار در برزیل یافت شد و از سال 1989 در بازار های جهانی مشاهده شد .یک ذخیره در ایالت Paraiba و پس از کشف اولیه نمونه های مشابهی از دو ذخیره دیگر از پارایبا تورمالین در ایالت ریو گرانده شمالی نیز یافت شد. تورمالین های پارایبا برزیل اوایل در برزیل فروخته شدند و با استخراج بیشتربه بازار های جهانی نیز وارد شدند . به غیر از برزیل ، ژاپن ، آلمان ،آمریکا و هنگ کنگ از مقاصد اصلی برای فروش این نوع تورمالین با ارزش است .


پارایبا تورمالین نیجریه و موزامبیک
در سال 2000 در نیجریه نیز نمونه هایی از پارایبا تورمالین یافت شد اگرچه اغلب این نمونه ها غلظت رنگ نمونه های برزیلی را نداشتند اما برخی از آنها کیفیت خوبی دارند چند سال بعد نمونه هایی از پارایبا در موزامبیک نیز یافت شد که برخی از آنها کیفیت بالایی دارند .
رنگ و مشخصات پارایبا تورمالین
پارایبا تورمالین از نوع elbaite در رنگ های آبی نئون ، آبی فیروزه ای ، سبز مایل به آبی ، آبی مایل به سبز ، آبی بنفش و سبز با عامل رنگ مس است در این نوع تورمالین منگنز نیز به عنوان عامل رنگ وجود دارد که افزایش آن باعث ایجاد تمایل به رنگ بنفش میشود .
پارایبا تورمالین برزیل
این نوع تورمالین ها در منابع پگماتیتی برزیل یافت میشوند ، پگماتیت هایی که اغلب از فلدسپار ، کوارتز و میکا تشکیل شده است این تورمالین ها در سه منبع زیر یافت میشوند.
- Mina da Batalha


این منبع یکی از مناطق پگماتیتی در شمال شرقی برزیل است که در آن تورمالین و آکوامارین یافت میشود تورمالین ها در این منبع به طور نامنظم درون پگماتیت ها جا گرفته اند . . اکثر کریستال ها تا حدی شکسته شده هستند و خیلی کم برخی از آن ها
فرم کریستالی خود را حفظ کرده اند .


- Mulungu
برای دسترسی و استخراج تورمالین ها گاهی لازم است تونل هایی در عمق حفر شود .


معدن Mulungu در سال 1991 در 60 کیلومتری Mina da Batalha کشف شد که گاهی نمونه های خوبی از پارایبا تورمالین از آن یافت میشود به طور کلی میزان مس موجود در این تورمالین ها از منبع Mina da Batalha کمتر است.


- Alto dos Quintos
منبع دیگر پارایبا تورمالین است که کمتر از آن پارایبا تورمالین بدست آمده است . در این منبع تورمالین های چند رنگ ، بریل و آپاتیت نیز یافت می شود .


ناپاکی های پارایبا تورمالین


بهسازی در پارایبا
1- حرارت
نمونه هایی که آبی مایل به بنفش هستند با حرارت به آبی روشن تا آبی نئون و همچنبن نمونه های آبی تیره به آبی نئون تبدیل میشوند. بستگی به رنگ اولیه سنگ حرار در محدوده 480 تا 620 درجه سانتی گراد است همه نمونه ها با حرارت بهبود نمی یابند و برخی نیز تغییر قابل توجهی ندارند .
2- پر کردن ترک ها با روغن یا رزین
نمونه هایی که ترک زیادی دارند با روغن و رزین بهسازی میشوند تا از وضوح ترک ها کاسته شود


نحوه شناسایی تورمالین
تشخیص تورمالین از دیگر گوهر ها و مشابهات فقط از طریق آزمایشات گوهرشناسی امکان پذیر است لذا جهت خرید تورمالین به گالری ها و فروشگاه های معتبر مراجعه کنید . برای تعیین اصالت گوهر خود به گوهرشناس با دانش و با تجربه مراجعه کنید
منبع :
-GIA
-SSEF
-Photo atlas of inclusion in gemstones
گردآورندگان:- استاد نیما منزوی
- سینا کفایتی
- سعید کفایتی
کاری از گروه کفایتیان